Organik Yem

Mısır Silajı

Mısır silajının yem değeri mısır danesinin olgunluk durumuna, koçan oranına ve kuru madde içeriğine göre büyük değişim göstermektedir. Silaj yapılacak mısırın en iyi hasat zamanı, danelerin süt olumu dönemini tamamlayıp hamur olumuna girdiği ve nem oranının %65-70'e düştüğü dönemdir. Bu nem oranı, bitkinin maksimum kuru dane ağırlığına ulaşmasından 2-3 hafta önce elde edilmektedir. Tüm bitkide nem %65 olduğunda koçan nemi %48, dane nemi de %44 dolayındadır. Danenin verime katkısı %35-40 düzeyindedir.

Eğer mısır erken biçilirse siloda sızıntı kaybı artar, fermantasyon düzenli sürmez; çok geç biçilirse de tam sıkışma sağlanamayacağı için siloda bol oksijen kalır. Oksijenli fermantasyon uzun sürer.

Çeşit, hasat zamanı, koçan oranı, parça boyutu, silonun şekli, doldurma süresi, sıkıştırma derecesi gibi özellikler mısır silajının kalitesini belirlemektedir. Bunların birinde meydana gelebilecek olumsuzluk ürünün kalitesini düşürecektir.

Burada dikkat edilmesi gereken konu, silaj üretimi amacıyla yetiştirilecek mısırın vejetasyon süresidir. Ekilen çeşidin hasat zamanında koçan bağlamış olması, verim ve kalite bakımından çok önemlidir. Çünkü yapılan birçok çalışmada, mısırda yeşil aksam veriminin %50'si ve besleme değerinin %70'i koçanlardan elde edilmektedir.

Özellikle ikinci ürün tarımının yapıldığı geçit bölgelerinde vejetasyon süresi, kıyı bölgelerine göre daha sınırlı olduğundan, hasat zamanında yanlış çeşidin ekimi nedeniyle mısırların çoğu koçan bağlamadan silaj yapımı için biçilmektedir.

Koçanın içermiş olduğu karbonhidrat miktarı, fermantasyonun (ekşime) istenilen düzeyde olmasını sağlamaktadır. Aksi durumda kalitesi düşük silo yemi elde edilmekte ve silo yeminden beklenen fayda sağlanamamaktadır.

Hasat edilen mısırlar en kısa zamanda silo çukurlarına doldurulur ve traktör yardımıyla sıkıştırılır. Bitki hücreleri silolama esnasında tam olarak ölmediğinden ortamdaki oksijeni tüketerek karbondioksit üretirler. Ayrıca ortamdaki diğer mikroorganizmaların bu esnada faaliyetlerini arttırması sonucu oluşan fermantasyonla besin maddeleri kaybı azalır. Bu nedenle silajlık mısır materyali fazla bekletilmeden iyice sıkıştırılarak, kaliteli silaj üretimi için gerekli olan laktik asit bakterilerinin erken çoğalması teşvik edilmelidir. İyice sıkıştırılan materyal hava almayacak şekilde özel plastik örtü ile örtülür. Silo kapatıldıktan sonra 1.5-2 ay içerisinde kullanıma hazır hale gelir. Mısır silajı süt sığırları için önemli bir kaba yem materyalidir. 1 dekardan 6-10 ton silaj elde edilebilir.

Mısırın silolanmasında katkı maddesine pek gerek duyulmaz. Silajın protein oranını yükseltmek için üre, fermantasyonu hızlandırmak için de tuz katılabilir. Mısır, fermente özelliği nedeni ile proteince zengin ve tek başına silolanmayan bitkilerin silajının yapımında katkı maddesi olarak kullanılır.

Mısır; sapları, yaprakları ve koçanları ile birlikte önce parçalanır. Parçalanma ne kadar fazla olursa silolama da o kadar başarılı olur. Süt olum devresinde yapılan biçimlerde protein oranı ve kuru maddenin sindirilebilirliği yüksek düzeydedir. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalarda hamur olum döneminde yapılan biçimlerde protein oranının düşmesine karşılık verimin, kuru maddenin sindirilebilirliğinin ve hayvanlar tarafından tüketiminin arttığı görülmüştür.